بیان مسئله

        توجه به حرفه و شغل و انتخاب شغلی در زندگی آدمی سابقه ای بس طولانی دارد . اشتغال برای ادامه زندگی و بقایای پایداری جامعه ضروری است . حیات هر فردی به وسیله کار کردن تامین می شود و میزان خودکفایی هر کشور به میزان و نوع عملکرد شاغلین آن بستگی دارد . مطالعه و بررسی تاریخچه توسعه و تحول جوامع صنعتی و پیشرفته نشان می دهد که نیروی انسانی ماهر علاقه مند و تعلیم یافته جوامع صنعتی پیشرفته ، تاثیر انکار ناپذیری داشته است . لازم است که فرد به شغلی مبادرت ورزد که باخصوصیات طبیعی او و نیازهای جامعه سازگار باشد ، در این صورت است که از حداکثر کارایی افراد استفاده می شود . راجع به نیاز آدمی به شغل در زندگی ، نظرات متعددی توسط صاحب نظران ارائه گردیده است که هر کدام بر اساس تصور خاصی که از انسان و فلسفه زندگی و خواسته هایشان داشته اند و اینکه آدمی چرا کار می کند ، به اظهار نظر پرداخته اند و اینجاست که رضایت شغلی معنا پیدا می کند ، رضایت شغلی به عنوان عاملی که در موفقیت شغلـی ، تاثیر بسزائـی دارد باعث افزایش کارایی و احساس رضایت فردی می شود .

ضرورت و اهمیت موضوع

        رضایت شغلی به عنوان عاملی که در موفقیت شغلی تاثیر دارد و باعث افزایش کارایی و رضایت فردی          می شود ،باید مورد توجه جمعی قرار بگیرد . از طرف دیگر عدم رضایت نیز باعث کم کاری ، غیبت و سهل انگاری شده و حتی در درجات بالاتر می تواند اثرات نامطلوب و مخربی بر برنامه ریزی ها داشته باشد و آنرا مواجه با شکست سازد و با ایجاد زمینه مناسب برای رشد رضایت شغلی کارکنان در بستری مناسب صورت گیرد . رضایت شغلی کارکنان اهمیت و حساسیت خاصی دارد . چرا که اگر در سازمانی خشنودی و رضایت کارکنان مقدم بر هدفهای دیگر نباشد آن سازمان محکوم به شکست و زوال و فروپاشی است . رضایت شغلی تاثیر متقابلی روی فرد و سازمان دارد . فرد همراه با خواسته ها و آرزوهایی به سازمان می پیوندد و هماهنگی و همسوئی سازمان به این آرمانها در فرد ایجاد رضایت می نماید و این رضایت شغلی خود باعث نو آوری ، خلاقیت در کار ، افزایش میزان تولید و یا خدمات می شود و از این رهیافت ،سازمان از سلامت و پویایی برخوردار می شود . کارکنانی که از خشنود و رضایت اندکی برخوردارند به طور معمول به نرخهای بالای جایگزینی گرفتار می شوند . اینگونه کارکنان احتمال دارد چشم به جاهای دلخواه تر بدوزنـد ، در حالیکـه کارکنانـی که از رضایـت بیشتـری بـرخوردارنـد در جـای خـود باقـی می مانند .

اهداف

    هـدف کلی از انجام این تحقیق آنچه مورد نظر است ، بی شک در رابطه با هـدفهای تحقیق می باشد و رسیدن به وسیله این فرضها به مهمترین عواملی که می تواند در بالا بردن و افزایش رضایت شغلی کارکنان نقشی داشته باشد و نیز پیدا کردن عواملی که به عکس موجب کاهش رضایت شغلی می گردد و همچنین ارائه پیشنهاداتی در جهت رفع عوامل کاهش دهنده رضایت و عواملی بالا برنده آن در راستای این تحقیق همچنین رسیدن به هدفهای زیر را مد نظر دارم :

        1 – تعیین عوامل موثر بر رضایت شغلی کارکنان با بهره وری

        2 – ارتباط عامل رضایت شغلی کارکنان با بهره وری

        3 -  و همچنین تاثیر عواملی چون درآمد ، امکانات رفاهی  ، سابقه خدمت ، سن و .... میزان رضایت شغلی کارکنانی را مورد بررسی قرار می دهم .

تعاریف و اصطلاحات

       رضایت شغلی کارکنان عبارت است از احساسات مثبتی که کارکنان نسبت به شغلشان دارند .

        رضایت شغلی نوعی احساس روانی مثبت است که فرد نسبت به شغلشان داشته و زائیده عواملی چون شرایط محیط کار ، نظام سازمانی شغل ، روابط حاکم بر محیط کار و عوامل فرهنگی است .

        در این تحقيق منظور از رضایت شغلی عبارتست از رضایت شغلی کارکنان از اظهار نظر شخصی آنان از میزان رضایتشان از شغلشان  بر حسب درجات تعیین شده در پرسشنامه بدست می آید .

        انگیزش : به معنی آنچه که کسی را به کاری بر می انگیزد یا به عبارت دیگر ، انگیزش مجموعه نیازها ، میل ها ، علائق ، حالات تنشی و سایر مکانیسم های روانی که سبب شروع فعالیت ها و ادامه آن در جهت رسیدن به هدف معینی می شود ، یعنی کسب موفقیت در کارشان .

        عوامل انگیزش : در این تحقیق شامل کسب موفقیت در کار و میزان رضایتمندی کارکنان از حرفه خود است .

         سابقه خدمت : مدت زمانی که فرد مشغول به خدمت بوده است .

        بهره وری : به نسبت بین خروجی بر ورودی اطلاق می شود .

        کارایی : به معنای استفاده از امکانات موجود برای رسیدن به بهترین نتیجه .

        سیاست و خط مشی شرکت : شامل مقررات و آیین و دستور العملهای شرکت که مستخدم ملزم به اجرای آن است .

        امکانات رفاهی : امکاناتی شامل بیمه ، مسکن ، بهداشت ، بازنشستگی ، مهد کودک برای فرزندان کارکنان و ..... که موجب آسایش فکری و روحی آنان می شود .

        شرایط فیزیکی محیط کار : امکاناتی از قبیل تهویه مطبوع ، نور کافی ، فضای مناسب و عواملی که به بهداشت محیط کار مربوط است .

        متغییر مستقل : متغییری را که نقش علت در جریان تحقیق دارد و هر گونه تغییری در آن روی متغییر وابسته تاثیر می گذارد ، متغییر مستقل گویند که در این تحقیق رضایت شغلی کارکنان متغییر مستقل است .

        متغییر وابسته : در این تحقیق بهره وری متغییر وابسته می باشد .

طرح سوالات

       سوالاتی که در انجام این پژوهش ، پژوهشگر سعی در پاسخگوئی به آنها را داشته است عبارت است از :

        1 – رضایت پرسنل چطور سنجش می شود؟

        2 – بهره وری یک سازمان را چطور می سنجند؟

فصل دوم

رضایت شغلی

        مسئله رضایت شغلی و عوامل موثر در ایجاد رضایت و رغبت شغلی موضوع مهمی در هر سازمان می باشد . در این مورد کوششهای منطقی از دهه های 1930 میلادی آغاز شده و همچنان ادامه دارد . امروزه ، رضایت شغلی مرکز توجه محققان رفتار سازمانی قرار گرفته و به عنوان یکی از مفاهیم عمده در پژوهش سازمانی بشمار می رود .

        کورمن ( 1370 ) می گوید ، خشنودی شغلی به عنوان یک دانش شغلی هنوز هم برای مطالعه از اهمیت بسیار برخوردار است > مسئله رضایت شغلی توسط اندیشمند و پژوهشگران مختلفی مورد توجه و بررسی قرار گرفته و تئوریهای زیادی در این رابطه مطرح شده اند که هـر کدام به نوعی سعـی بر آن دارند که مسئلـه در ایـن رابطـه مطرح شده اند که هر کدام به نوعی سعی بر آن دارند که مسئله چرایی میزان کار متفاوت افراد را توضیح داده و عوامل موثر در این مورد را بیان کنند .

        تئوریها و پژوهشهای مختلف زمینه رضایت  تا حد زیادی قاطعانه صحبت می کند اما نکته ای که در تمام این مطالعات و برداشتها جلب نظر می کند و پژوهشهای انجام شده نیز موثر است چند بعدی یا خیر جنبه ای بودن مفهوم رضایت شغلی است .

        شفع آبادی نقل می کند که تنها یک عامل موجب رضایت شغلی نمی شود بلکه ترکیب معینی از مجموعه عوامل گوناگون سبب می گردد که فرد شاغل در لحظه معینی از زمان از شغلش احساس رضایت نماید و بخود بگوید از شغلش راضی است و از آن لذت می برد . فرد با تاکیدی که عوامل مختلف از قبیل میزان درآمد ، ارزش اجتماعی شغل ، شرایط محیط کار و فرآورده های اشتغال در زمانهای مختلف دارد به طرق گوناگون احساس رضایت از شغلش می نماید بطور کلی رفتار انسان عملی پیچیده و خیر علتی است و دلایل چندانی حاکی از این موضوع وجود ندارد که پایدار مهمی مانند رضایت شغلی باید تنها ناشی از یک دسته عوامل باشد .

        رضایت شغلی ماحصل تاثیر و تاثر زیادی نظیر نیازها ، علایق ، انگیزه ها و نگرشها و شخصیت افراد از یک طرف ومختصات شغلی نظیر ، اقلیم سازمانی،محیط کاری ومدیریت می باشد. در رابطه با رضایت شغلی مکتب تفکر هرزنبرگ ، به خودکار به عنوان یک وسیله برای انگیزش افراد ، اعتبار بسیار می دهد . اگر اهمیت انگیزش درونی را بپذیریم، باید به اساس طراحی مشاغل وسیاستهای مدیریتی سازمان دقیقا توجه کنیم تا به طریقی کارکنان تا حد امکان نیازهایشان بر آورده شود. حتی اگر مارابطه بین کار وانگیزش را نپذیریم ، چنین روشهایی می تواند کیفیت زندگی کاری را بهتر کند .

ماهیت رضایت شغلی

        رضایت شغلی مفهومی پیچیده و چند بعدی است و با عوامل روانی ، جسمانی و اجتامعی ارتباط دارد ( هاپاک 1935 ) رضایت شغلی به شدت با عوامل روانی در ارتباط است . کسی که از شغلش رضایت دارد این شغل سازگاری عاطفی و لذت مطلوبی را برای او تامین می نماید .

       رضایت شغلی تنها با یک عامل بدست نمی آید بلکه ترکیب معینی از مجموعه عوامل گوناگون مثل میزان در آمد ، ارزش اجتماعی شغلی ، شرایط محیط کار ، آرامش روحی و روانی و ..... می باشد .

       رضایت شغلی بر دونوع است : رضایت شغلی بیرونی و درونی ، رضایت شغلی از دو منبع حاصل میشود احساس لذتی که از کار می برد و نیز لذتی که بر اثر مشاهده پیشرفت  وانجام برخـی مسئولیتها و به ظهور رساندن برخی توانمندیهـا و رغبت ها به فـرد دسـت می دهد . رضایت بیرونی با شرایط و محیط کار ارتباط دارد و در حال تغییر و تحول است ، البته عوامل درونی از ثبات بیشتر برخوردارند و پایدارتر از رضایت بیرونی هستند . افراد از نظر میزان رضایتی که شغلشان برای آنها فراهم می سازد بسیار متفاوتند . در مورد رضایت شغلی بررسی های بسیاری انجام گرفته است . اصلی که حاکم بر همه بررسیهای رضایت شغلی است  این است که کارمند ، انسانی است با نیازهای بیشمار ، بسیاری از این نیازها اگر نه اکثر آنها ، چنانچه او تولید کننده و خوشحال و مفید باشد در کارش ارضاء می گردند .

        محققان در زمینه رضایت شغلی توافق نظر دارند که هر چه سطح شغل پایین تر باشد رضایت کمتری در کار یافت می شود ، با این که پول ناکامی ممکن است دلیل اولیه عدم رضایت شغلی باشد ، جامعه شناسان معتقدند که عوامل دیگری وجود دارد که باعث بیگانگی شغلی می شود از جمله عدم تناسب شغل با تصوری که فرد از خویشتن دارد ، جالب نبودن شغل ، ثابت نبودن آن و عدم امکان پیشرفت .

        در رابطه با رضایت شغلی دو مفهوم وجود دارد ، اول که با تعابیر مختلف نقل شده است و مفهـوم مشتـرک دارد که آن تمایلات عاطفـی افـراد نیست به نقشهـای شغــل خـود می باشد . مفهوم دیگر رضایت شغلی در رابطه با اثر بخشی و کارآیی تابعی از توافق رفتار سازمانی با نیازها و مقاصد شخصی می باشد . رضایت به رابطه میان انتظارات سازمانی و نیازهای فردی اشاره می کند . در واقع رضایت را می توان حد مناسب اندازه بودن نقش سازمانی برای افراد عضو سازمان دانست . رضایت موقعی در حد مطلوب خواهد بود که انتظارات سازمان یا انتظارات سازمان یا نیازها و تمایلات شخصی توافق و همخوانی داشته باشد . 

کارگر چه کسی است ؟

        کارگراز لحاظ این قانون ( قانون کار ) کسی است که به هر عنوان در مقابل دریافت حقی السعی اعم از مزد ، حقوق ، سهم سود و سایر مزایا به درخواست کارفرما کار می کند

مفهوم کار و نیازهایی که توسط آن بر آورد می شوند :

        بدیهـی است کـه مفاهیـم کار طی زمان تغییر یافته و از فردی به فرد دیگر متفاوت می باشند . امروزه بسیاری کار را به منزله صرف انرژی جهت کسب یک هدف مطلوب شخصی می دانند برای بعضی ها نتیجه مطلوب شخصی کار در محصول جنبی آن یعنی پول نهفته است . برای عده ای دیگر هدف ، مطلوب شخصی کار در این احساس نهفته است که از طریق کارشناسان به دنیا خدمت می کنند . برای اینها کارشان بخودی خود فعالیتی است که از آن لذت برده و کسب رضایت می نمایند . عقاید دیگر در باره مفهوم مار عبارتند از :

        1 – کار بندرت یک وسیله امرار معاش برای فرد است

       2- اکثر مردان و زنان خواهان تامین زندگی خود هستند لیکن دوست دارند بکاری بپردازند که به زندگی شان معنی و مفهوم بدهد .

        3 – غالبا روابط اجتماعی کار شخصی را برای وی قسم و با معنی می سازد .

        4 – گاهی اوقات کار یعنی اجبار به انجام آنچه که ما هرگز آزادانه آن کار را انجام نمی دهیم .

        نگرشهای افراد نسبت به کار به  مقدار زیادی بستگی به تجارب زمان رشد و تعلیم و آموزش و پرورش آنان دارد یک اقتصاد دان کار را جهت استقلال مالی و لذت بردن از زندگی ضروری می داند .

        بطور کلی نیازهای شخصی  زیر توسط کاربر آورده می شوند .

        1 – نیاز به تسلط یا توافق بر اوضاع و احوال اشخاص ، افکار و ماشین ها     

        2 – نیاز به تاثیر دیگران

        3 – نیاز به روابط شخصی و اجتماعی

        4 – نیاز به موقعیت اجتماعی یارستیژ

        5 – نیاز به خدمت کردن به دیگران

        با اینکـه ممـکن اسـت این پنج نیـاز و نیازهای روانـی دیگر توسط حرفـه شخصـی برآورده شود ، باید تفـریح گردد که برای همه مردم این نیازها توسط کارشناسان ارضاء نمی شود میزان رضایت و نارضایتی در میان کارمندان بسیار متفاوت است .

برنامه ریزی برای کار رضایتمندانه

        نیـازها و خواسته هایـی که بـرآورده ساختن شــان ، مـوجب رضایت شغلـی افــراد می شوند ، به کلی با انگیزه هایی که فرد را برای انجام کار مطلوب بر می انگیزد متفاوت است برای اینکه افراد وضایف خود را به نحو احسن انجام دهند ، باید از کاری که انجام می دهند رضایت داشته باشند و فضایی دلخواه بر محیط کار حاکم باشد آنگونه که با کمال میل ، پذیرای وظایف و مسئولیتهای خویش باشند .

        باری رسیدن به این وضعیت ، باید برنامه ای را طراحی کرد تا افراد رضایت شغلی پیدا کرده و برای انجام وظایف و مسئولیتها ، تمایل قبلی داشته باشند .

        ایجاد شرایط مناسب : عـوامل گوناگونی موجب می شود که فـرد به کار خود علاقه مند شود و با اشتیاق آن را انجام دهد و یا از کاری گریزان شود و با بیزاری به آن بپردازد .

افـراد نسبت به شغلشان احساس رضایت و علاقه مندی دارند و از انجام آن ـلذت می برند که :

        1 – در کارشان مهارت دارند

        2 – هنگام کار ، حداکثر شایستگی و کارآمدی خود را بروز می دهند

        3 – دستمزد دریافت می کنند

        عوامل فوق که مربوط به خود فرد است ، بر عملکرد او تاثیر مثبت می گذارند . اما عوامل دیگری وجود دارد که می تواند سبب دلسردی و نارضایتی فرد شود مانند :

       1 – سیاستها و مقررات اداری

       2 – کاغذ بازی و بوروکراسی

       3 – شرایط حاکم بر کار

        این عوامل ، از کنترل فرد خارج است و نوعی فشار خارجی به شمار می آیند . برای اینکه افراد از انگیزه کافی برخوردار باشند و وظایف خود را به نحو احسن انجام دهند ، باید به آنان فرصت داده شود . باید شرایطی مناسب بر ایشان فراهم آید و در مقابل کاری که انجام می دهند ، دستمزد کافی دریافت نمایند و دائما تشویق شوند . باید پذیرفت که عوامل خارجی ، تاثیری جدی بر عملکرد افراد می گذارند و می توانند افراد را متحول کنند .

        افزایش رضایت شغلی : باید شرایطی فراهم شود تا افراد ، نسبت به شغل خود احساس غرور و سر بلندی کنند و از انجام آن لذت ببرند و با تمام توان ، به کار و فعالیت بپردازند . افراد هنگامی از شغل خود رضایت دارند که :

        1 – کارشان را هدفمند بدانند

        2 – خودشان مسئول نتیجه کا

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: